پریل یا گرانول ید، شکلی از ید خالص است که به‌صورت دانه‌های نامنظم و با اندازه مشخص (معمولاً کمتر از ۵ میلی‌متر) تولید می‌شود. این فرم از ید به دلیل سهولت در حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی و استفاده در فرآیندهای صنعتی، به‌عنوان یکی از محصولات کلیدی شرکت کانسار خزر شناخته می‌شود.
ویژگی‌های پریل ید تولیدی کانسار خزر
- خلوص بالا: مطابق با استاندارد USP (دارویی ایالات متحده) برای استفاده در صنایع حساس
- اندازه دانه‌ها: کمتر از ۵ میلی‌متر با توزیع یکنواخت
- بسته‌بندی: کیسه‌های ضد رطوبت ۲۵ و ۵۰ کیلوگرمی جهت جلوگیری از اکسیداسیون
- منشأ تولید: استخراج از شورابه‌های معدنی دریای خزر با استفاده از فناوری اختصاصی ذوب و خردایش
فرآیند تولید پریل ید
۱. استخراج شورابه: پمپاژ شورابه‌های غنی از ید از اعماق زمین
۲. تبخیر و تغلیظ: بهره‌گیری از انرژی خورشیدی و حرارتی برای افزایش غلظت ید
۳. ذوب و خالص‌سازی: تبدیل ید استخراج‌شده به حالت مایع و جداسازی ناخالصی‌ها
۴. خردایش و دانه‌بندی: سرد کردن سریع ید مذاب و تبدیل آن به دانه‌های گرانولی
۵. بسته‌بندی: انجام آزمایش‌های کنترل کیفیت و بسته‌بندی مطابق با استانداردهای بین‌المللی
کاربردهای پریل ید
- صنایع داروسازی: تولید داروهای تیروئید، ضدعفونی‌کننده‌ها (مانند بتادین) و مواد حاجب در تصویربرداری پزشکی
- صنایع شیمیایی: سنتز ترکیبات یددار مانند پتاسیم یدید و یدوفورم
- کشاورزی: تولید کودهای مایع حاوی ید جهت غنی‌سازی خاک و جلوگیری از کمبود ید در گیاهان
- صنایع پتروشیمی: استفاده به‌عنوان کاتالیزور در فرآیندهای شیمیایی
مزایای پریل ید نسبت به سایر اشکال
- پایداری بیشتر: مقاومت بالاتر در برابر رطوبت و اکسیداسیون در مقایسه با پودر ید
- سهولت در مصرف: اندازه یکنواخت دانه‌ها امکان دوزینگ دقیق در خطوط تولید را فراهم می‌کند
- کاهش ضایعات: جلوگیری از تولید گردوغبار هنگام حمل‌ونقل و مصرف
تفاوت پریل ید با ید تصعیدشده
- پریل (گرانول): حاصل فرآیند ذوب و خردایش ید خالص است؛ دانه‌های نامنظم با اندازه کمتر از ۵ میلی‌متر
- ید تصعیدشده: از فرآیند تصعید (تبدیل جامد به گاز و سپس سرد کردن) به‌دست می‌آید؛ بلورهای ریزتر با اندازه کمتر از ۲ میلی‌متر و خلوص بالاتر
شرکت کانسار خزر با تولید پریل ید در گرید دارویی و صنعتی، علاوه بر پاسخ‌گویی به نیاز داخلی، این محصول را به کشورهای اروپایی و آسیایی صادر می‌کند. بهره‌گیری از فناوری‌های کم‌آب و استفاده مجدد از مواد جانبی، این شرکت را به الگویی پایدار در صنعت معدن ایران تبدیل کرده است.
پریل ید، پیونددهنده ظرفیت‌های معدنی کشور با صنایع پیشرفته جهانی است.
