پتاسیوم یدات

پتاسیم یدات؛ حلقه گمشده در زنجیره ارزش ید کشور

پتاسیم یدات با فرمول شیمیایی KIO₃، یکی از ترکیبات استراتژیک در حوزه ید است که در حال حاضر جای خالی آن در صنعت کشور به‌شدت احساس می‌شود. برخلاف پتاسیم یدید (KI) که حاوی ید یک‌ظرفیتی است، پتاسیم یدات از ید پنج‌ظرفیتی تشکیل شده و ویژگی‌هایی منحصر به‌فردی دارد که آن را برای استفاده در صنایع مختلف، به‌ویژه غذایی و دارویی، متمایز می‌سازد.

مزایای کلیدی پتاسیم یدات

• پایداری بالا: در برابر اکسیداسیون مقاوم‌تر از یدیدها بوده و ماندگاری بیشتری دارد.

• حلالیت مطلوب: به‌راحتی در آب حل می‌شود و برای استفاده در فرمولاسیون‌های غذایی بسیار مناسب است.

• کارایی اثبات‌شده: یکی از استانداردهای جهانی در یددار کردن نمک‌های خوراکی به شمار می‌رود.

کاربردهای پتاسیم یدات

1. در صنایع غذایی

   • غنی‌سازی نمک خوراکی (مؤثرترین راه تأمین ید در رژیم غذایی)

   • افزودنی در محصولات نانوایی و لبنی

2. در صنایع دارویی

   • ماده مؤثر در تولید داروهای ضد پرکاری تیروئید

   • ترکیب پایه در ساخت محلول‌های ضدعفونی‌کننده

3. در صنایع شیمیایی

   • ماده اولیه برای سنتز ترکیبات آلی خاص

   • کاتالیزور در فرآیندهای اکسیداسیون صنعتی

چالش‌های تولید داخلی

• نیاز به فناوری‌های پیشرفته در فرآیند الکترولیز

• استانداردهای دقیق کنترل کیفیت و خلوص بالا

• سرمایه‌گذاری اولیه نسبتاً سنگین برای راه‌اندازی خطوط تولید

راهکار پیشنهادی شرکت کانسار خزر

• راه‌اندازی واحد تولید آزمایشی (پایلوت) تا پایان سال ۱۴۰۵

• همکاری با سرمایه‌گذاران بین‌المللی، به‌ویژه شرکت‌های اروپایی

• انتقال و بومی‌سازی دانش فنی با مشارکت مراکز دانشگاهی داخلی

چشم‌انداز بازار پتاسیم یدات

• نیاز سالانه کشور: حدود ۵۰۰ تن

• قیمت جهانی: ۱۵ تا ۲۰ دلار به ازای هر کیلوگرم

• ظرفیت صادراتی بالا به کشورهای منطقه و همسایه

جمع‌بندی:
پتاسیم یدات می‌تواند نقش حیاتی در تکمیل زنجیره ارزش ید کشور ایفا کند. با توسعه تولید داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانش‌بنیان، ایران می‌تواند از واردکننده به یکی از صادرکنندگان این ترکیب راهبردی تبدیل شود.