پتاسیم یدید؛ از دل زمین تا خط مقدم سلامت و صنعت
پتاسیم یدید با فرمول شیمیایی KI، ترکیبی غیرآلی و سفیدرنگ است که از پیوند یونهای پتاسیم (+) و یدید (-) تشکیل شده و به دلیل حلپذیری بالا در آب، بدون بو بودن و ویژگیهای منحصر بهفردش، کاربردهای گستردهای در صنایع مختلف پیدا کرده است.
شرکت کانسار خزر با بهرهبرداری از ید استخراجشده از شورابههای دریای خزر، بخشی از تولیدات خود را به پتاسیم یدید اختصاص داده تا هم نیاز بازار داخلی تأمین شود و هم امکان صادرات این محصول استراتژیک فراهم گردد.
مشخصات فنی پتاسیم یدید
-
فرمول شیمیایی: KI
-
جرم مولی: ۱۶۶ گرم بر مول
-
حلالیت بالا: تا ۱۴۰۰ گرم در لیتر (در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد)
-
نقش کلیدی: منبع غنی ید برای بدن انسان و مواد اولیه در صنایع شیمیایی
کاربردهای گسترده پتاسیم یدید
۱. حوزه داروسازی
-
درمان کمبود ید و بیماریهای تیروئیدی مانند گواتر
-
حفاظت در برابر تشعشعات رادیواکتیو: جلوگیری از جذب ید رادیواکتیو در شرایط بحرانی
-
مصارف ضدعفونی: در برخی محلولهای پزشکی مانند دهانشویه و قطرههای چشمی
۲. صنایع شیمیایی
-
سنتز ترکیبات آلی مانند یدوفورم
-
تولید نقره یدید (کاربرد در بارورسازی ابرها و عکاسی سنتی)
۳. کشاورزی و دامپروری
-
مکمل غذایی در خوراک دام برای پیشگیری از کمبود ید
-
افزودنی در کودهای مایع جهت بهبود رشد و عملکرد گیاهان
۴. فناوریهای نوین
-
کاربرد در برخی سلولهای خورشیدی و سنسورهای الکترونیکی
-
استفاده در تولید بلورهای خاص برای تجهیزات دقیق
فرآیند تولید در شرکت کانسار خزر
تولید پتاسیم یدید در کانسار خزر، بر پایه فرآیندهای دقیق و تحت استاندارد GMP انجام میشود:
-
واکنش شیمیایی اولیه:
ترکیب ید (I₂) با پتاس (KOH) منجر به تولید پتاسیم یدید و پتاسیم یدات میشود:
3I2+6KOH→5KI+KIO3+3H2O3I₂ + 6KOH \rightarrow 5KI + KIO₃ + 3H₂O3I2+6KOH→5KI+KIO3+3H2O -
خالصسازی و جداسازی:
حذف پتاسیم یدات و کریستالسازی مجدد برای رسیدن به خلوص بالا -
بستهبندی نهایی:
در کیسههای ۲۵ کیلویی با خلوص حداقل ۹۹٫۵٪ و مطابق با استانداردهای بینالمللی
نکات ایمنی و شرایط نگهداری
-
مصرف بیش از حد ممکن است منجر به یدسمی (iodism) شود؛ فقط با تجویز پزشک مصرف شود
-
شرایط نگهداری: محیط خشک، خنک و به دور از نور و مواد اکسیدکننده
-
کاربرد در شرایط بحرانی: مصرف دارویی KI در حوادث هستهای باید تحت نظارت کامل پزشکی انجام شود
اهمیت راهبردی برای ایران
-
جایگزینی واردات: با تولید داخلی، نیاز به واردات این ماده حیاتی تقریباً به صفر رسیده است
-
ظرفیت صادراتی: کیفیت بالای تولیدات کانسار خزر، درهای صادرات به منطقه را گشوده است
-
تضمین سلامت عمومی: تأمین پایدار و قابل دسترس پتاسیم یدید، نقش مهمی در کاهش بیماریهای مرتبط با کمبود ید در کشور ایفا کرده است
نتیجهگیری
پتاسیم یدید فراتر از یک ترکیب شیمیایی ساده، پلی است میان معدن، فناوری و سلامت.
شرکت کانسار خزر با تولید این ماده ارزشمند، گامی مؤثر در مسیر خودکفایی صنعتی، ارتقاء سلامت عمومی و توسعه صادرات برداشته است.